Relacje społeczne są bardzo ważnym aspektem naszego życia, bowiem przyszło nam żyć w społeczeństwie, w którym musimy wzajemnie funkcjonować. Jednym nawiązywanie relacji przychodzi prościej, innym trudniej. Każdy z nas jest inny i ma inny typ osobowości. Są wśród nas samotnicy i dusze towarzystwa. Osoby nieśmiałe i takie, które odnajdą się w każdej sytuacji. Jako rodzice również pragniemy, by nasze dzieci odnalazły się w każdej sytuacji, potrafiły nawiązywać przyjaźnie, radziły sobie z krytyką i asertywnością. Niestety takie cechy i umiejętności czasami mogą przysparzać trudności. Funkcjonowania w grupie, otwartości, ale i asertywności trzeba się nauczyć. Z pomocą przychodzą spotkania treningu umiejętności społecznych (TUS).
Funkcjonowanie w grupie – zwłaszcza nowej – nie jest dla dziecka łatwą sprawą. Wydaje nam się, że wielu z nas, dorosłych również często potrzebuje czasu i wsparcia, by zaadoptować się do nowych warunków, przykładowo po zmianie pracy czy miejsca zamieszkania. Dzieci muszą uczyć się nowych zasad czasami z roku na rok. Niektóre bez większych trudności radzą sobie z odnalezieniem się w większej, czy w nowej grupie. Inne borykają się z trudnościami – lękiem związanym z większą grupą, nieśmiałością która się pojawia, niemożnością zdefiniowania swoich emocji i potrzeb. To wszystko może stać się powodem nadmiernego stresu, który pojawi się u dziecka, czego z kolei następstwem są zachowania nie akceptowane społecznie i budzące niepokój rodziców.
Z umiejętnościami społecznymi jest tak samo, jak z nauką czytania czy liczenia – funkcjonowania w grupie musimy się nauczyć. Jednym ta nauka przychodzi naturalnie łatwo, innych możemy wesprzeć poprzez trening umiejętności społecznych. Co to takiego? Mówiąc najprościej to forma wsparcia poprzez zabawę i ćwiczenia, które odbywają się w kilkuosobowych grupach. Dzięki temu, dzieci mogą nauczyć się prawidłowych zachowań społecznych, komunikacji, krytyki, a także rozpoznawania i nazywania swoich emocji oraz emocji innych. Następnie takie sytuacje mogę się później przełożyć na te, występujące w ich codziennym życiu. Na spotkaniach TUS dzieci uczą się także wzajemnego szacunku oraz współpracy. Wszystkiego, co będzie pomocne, by nowa grupa przedszkolna lub szkolna nie zaskoczyła aż tak bardzo. Trening umiejętności społecznych nie tylko pozwala na przełamanie pierwszych lodów w nowym towarzystwie, ale i kształtuję wiarę we własne możliwości i siłę.
Jeśli wielu z Was zastanawia się, czy TUS jest dla Waszego dziecka, czy na pewno aż tak musimy wyolbrzymiać i stawiać na piedestale problemu nawet relacje społeczne – podpowiadamy, że TUS nie jest terapią, jest formą zabawy, wsparcia i zrozumienia, które przynosi ulgę. Dzieci są jak czysta karta, uczą się, nie wiedzą dlaczego ich zachowania wywołują określone skutki. Dzieci mogą postrzegać siebie jako inne, kiedy nikt nie chce się z nimi bawić, kiedy mają trudność, by funkcjonować w grupie, kiedy nie wiedzą jak się odnaleźć. I to nie są wtedy banalne problemy lub jak wolimy my – dorośli – „dziecięce wydziwianie”, a trudności, które mogą mieć realny wpływ na dorosłe życie.
Jeśli zastanawiacie się, czy Wasze dziecko potrzebuje TUS czy ma to być jedynie forma wsparcia, odpowiedzcie na poniższe pytania:
- Czy dziecko jest impulsywne?
- Czy radzi sobie z własnymi emocjami, kontroluje je?
- Jak jest odbierane przez rówieśników? Czy jest lubiane?
- Czy ma trudności w nawiązywaniu kontaktów, stoi raczej z boku grupy czy potrafi przejąć inicjatywę?
- Czy jest nieśmiałe?
- Czy łatwo dopasowuje się do obowiązujących zasad i reguł w przedszkolu / szkole?
- Czy rozumie zasady społeczne?
Jeśli Twoje dziecko sprawia szeroko pojęte problemy wychowawcze, nie radzi sobie z emocjami, nie potrafi dostosować się do nowych sytuacji, a nowa szkoła, przedszkole czy nawet miejsce zamieszkania to ogromny stres i brak akceptacji, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym lub pedagogiem specjalnym, by ocenić, czy nie wskazane byłoby dodatkowe wsparcie dziecka treningiem umiejętności społecznych.
Jak wygląda TUS
- to tworzenie szablonów / schematów problemów, z którymi dziecko może się spotkać w grupie, różne formy ich rozwiązania oraz próba zastosowania ich w codzienności
- zajęcia prowadzone są w formie zabawy, dzięki czemu dzieci chętnie się w nie angażują i „uczą” zasad społecznych trochę przy okazji
- zajęcia organizowane są w grupach lub w parach, oparte są o zabawy tematyczne, dyskusję oraz omawianie i nazywanie emocji
- zajęcia uczą również koncentracji, skupienia uwagi na obecnej chwili i na tym, co akurat się dzieje, uczymy uważności i akceptacji własnych myśli, uczuć – uczymy o tym również mówić
- dużą wagę przykładamy do technik oddychania i tego, jak oddech wpływa na nasze ciało, nasz mózg i nasze emocje – pomagamy w ten sposób nauczyć się samoregulacji
TUS może być zwykłymi spotkaniami Waszych dzieci, dzięki którym funkcjonowanie w grupie (zwłaszcza nowej, szkolnej czy przedszkolnej) może być dużo łatwiejsze, ale mogą to też być spotkania, dzięki którym funkcjonowanie w grupie stanie się w ogóle możliwe!