Od ponad roku żyjemy w trudnych czasach, wszyscy znaleźliśmy się w sytuacji bardzo dla nas nietypowej, sytuacji problematycznej dla osób dorosłych, a co dopiero dla dzieci. Ich spoglądanie na świat i jego postrzeganie zasadniczo różni się od spojrzenia osoby dorosłej. Dzieci czują bardziej, angażują się bardziej, ich emocje są bardziej wyraziste i gwałtowne. Panująca epidemia spowodowała u naszych dzieci poczucie zagrożenia, ogromną niepewność i bezradność. Nauka zdalna, brak kontaktu z rówieśnikami, izolacja, stałe i tylko złe nowiny płynące ze wszystkich środków masowego przekazu, obcowanie z chorobą i śmiercią zburzyło naturalne poczucie bezpieczeństwa, tak oczywiste w dziecięcym świecie. Jak zatem sprostać i pomóc swojemu dziecku w przetrwaniu tych trudnych chwil? To my – rodzice – musimy temu sprostać i oswoić nasze dzieci z nową rzeczywistością.
Po pierwsze, rozmawiajmy!
Czas pandemii to czas zamknięcia. Przez ostatni rok już trochę nauczyliśmy się funkcjonować razem, łącząc w domach pracę zdalną z wychowaniem dziecka oraz jego zdalnym nauczaniem szkolnym, wczesnoszkolnym czy przedszkolnym. Niestety sytuacja nie uległa zmianie i może powodować coraz to częstsze fale narastającej frustracji, bezsilności czy zrezygnowania wśród nas – rodziców. Warto więc porozmawiać w gronie rodzinnym i starać się wprowadzić jakieś zasady wzajemnego funkcjonowania w swoich domach, gdzie oprócz życia prywatnego od jakiegoś czasu jest też praca i szkoła. By móc zorganizować efektywną pracę i szkołę / przedszkole w domu, możecie spróbować wdrożyć kilka zasad, które mamy nadzieję, pomogą Wam zapanować nad chaosem.
Jak zmotywować dziecko do efektywnej i systematycznej pracy?
- postawcie na samodzielność – samodzielne działanie daje większą satysfakcję i poczucie spełnienia, wpływa na poczucie własnej wartości, kiedy dziecko zrobi coś samodzielnie, z pewnością przełoży się to na jego samoocenę
- w konsekwencji punktu powyższego, dodamy: nie odrabiajcie zadań swoich dzieci, ale nie zostawiajcie ich samych z kłopotami: pomagajcie, kiedy czegoś nie wie, tłumaczcie, gdy nie rozumie
- warto podzielić dzień, wyznaczając czas na naukę, czas na zabawę i czas na odpoczynek – w ten rytm wpasujcie także codzienną aktywność na świeżym powietrzu, bowiem „wietrzenie głowy” może być bardzo pomocne w nauce i obowiązkach
- czas nauki również niech będzie podzielony, pamiętajcie o przerwach – dotyczy to zwłaszcza młodszych dzieci, które potrzebują o wiele częstszych przerw i bardziej dynamicznej formy nauki
- doceńcie swoje dzieci – nie krytykujcie, chwalcie nawet niewielkie ich działania czy podejmowane inicjatywy, czasy są tak trudne, a każda podjęta próba i chęć uczenia się (w różnorodny sposób – przez zabawę, spacer, doświadczenia) to spory wysiłek najmłodszych włożony w codzienność
- ważne też, by odpowiednio przygotować się do rozpoczęcia nauki: przyszykujcie wszystkie podręczniki, ćwiczenia, pomoce naukowe przed rozpoczęciem pracy, by nie odrywać się w trakcie
- ważne też, by w jakiś sposób kontrolować postępy w nauce – możecie ustalić jak będzie to wyglądało – sprawdzać notatki, odpytywać, uczyć się wspólnie
- ustalcie kolejność uczenia się, najpierw zajmujemy się wypracowaniem z języka polskiego, później zadaniem z biologii, nie wszystko na raz!
Najważniejsza jest rozmowa i ustalenie pewnych reguł, dzięki którym Wasze wspólne funkcjonowanie będzie komfortowe, a zdalna nauka Waszych dzieci będzie miała sens. Ważna jest też samodzielność i zachęcanie do działania. Odpowiednia motywacja może zadziałać, bowiem – jak wiemy – zdalna nauka jest bardzo trudna, pod każdym kątem – nie tylko tym pierwszym, przyswajania wiedzy. Tu liczy się też niezwykła determinacja, skupienie uwagi i chęć – przede wszystkim chęć!
Po drugie, zorganizujmy się!
Przestrzeń, w której przebywamy jest ważna. Ma być komfortowa i nasza – tylko tak pozwoli nam na koncentrację i skupienie uwagi na danej, wykonywanej akurat czynności. Z pewnością trudno wydzielić każdemu z domowników kąt do pracy, nauki czy zabawy, ale postarajmy się tak zorganizować, by każdy z nas mógł pracować efektywnie. Kiedy będziemy przebywać wszyscy razem, a dodatkowo wokół nas będą standardowe „rozpraszacze”, zdalna szkoła czy praca będą jeszcze trudniejsze.
Jak się zorganizować we własnej przestrzeni razem?
- zadbajmy o ciszę, zanim dziecko rozpocznie naukę warto pozbyć się wszystkiego, co może rozproszyć uwagę: wyłączmy telewizor, zamknijmy drzwi do pokoju, wyłączmy telefon komórkowy, odseparujmy dziecko od młodszego, bawiącego się rodzeństwa
- im mniej bodźców, tym lepiej
- ważne, by dziecko miało własny kąt do nauki w swoim pokoju lub jeśli to niemożliwe, we wspólnej przestrzeni, ale zorganizowany i dostosowany do niego (na odpowiedni wzrost)
- chaos może i jest twórczy, ale na pewno nie wskazany – w przestrzeni naukowej dziecka powinien panować porządek, a w najbliższym otoczeniu (na biurku i wokół), tylko przedmioty niezbędne do nauki
- zadbaj o prawidłowe oświetlenie miejsca pracy
- zadbaj o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu (około 20 stopni), a także regularne wietrzenie
- ustawcie w odpowiednim miejscu komputer i róbcie przerwy w nauce, dotyczy to zarówno kręgosłupa, jak i wzroku
Po trzecie, wietrzmy umysł!
Przerwy w pracy, stałe spacery i higiena umysłu to podstawa, nie tylko efektywnej zdalnej szkoły czy pracy, ale i naszego zdrowia psychicznego. Zdrowia, które zostało wystawione na próbę. Często towarzyszące nam emocje są bardzo trudne, dzieci nie potrafią zrozumieć, co właściwie się dzieje i dlaczego nie mogą pójść do szkoły, spotkać się z koleżankami i kolegami. Emocje, które się wyzwalają mogą powodować stany depresyjne i lękowe. Stresu z pewnością dokłada też zdalne nauczanie, które jak pokazaliśmy powyżej, by działało, powinno być dobrze zorganizowane. Mimo tego, że wszystkim nam niezwykle trudno, nie popadajmy w marazm, a działajmy.
Jak dbać o dobre samopoczucie?
- spacery i aktywność na świeżym powietrzu to podstawa, warto by na stałe zagościły w naszym harmonogramie dnia
- aktywność fizyczna jest niezbędna dla zdrowego rozwoju, wiadomo że ruch to zdrowie, dbajmy o tę sferę – możemy wspólnie biegać czy ćwiczyć na świeżym powietrzu, jeździć na rowerze, rolkach, hulajnodze
- nie spędzajmy całego dnia przed komputerem – w czasie zdalnej edukacji dzieci spędzają zdecydowaną część dnia przed komputerem, czas wolny powinien być czasem offline
- życie rodzinne, nasze wzajemne relacje zostają wystawione na próbę, prawdopodobnie nigdy wcześniej nie spędzaliśmy tyle czasu razem – każdy z nas przecież wychodził do pracy, czy szkoły – teraz cała rodzina jest non stop ze sobą – starajmy się nie podpadać w konflikty, rozmawiać i znaleźć przestrzeń tylko dla siebie
- oprócz znalezienia przestrzeni tylko dla siebie, warto też odpocząć i znaleźć chwilę, moment tylko dla siebie: z książką czy przy dobrym filmie
Dla nikogo z nas, stałe i konsekwentne trzymanie się zasad nie będzie łatwe, jednak pewne wymagania są konieczne, by spróbować zapanować nad sytuacją. Róbmy to cierpliwie, ale stanowczo. Kluczem do sukcesu wydaje się być rozmowa. Komunikujmy swoje potrzeby i rozmawiajmy o tym, co w danym dniu należy zrobić. Warto omówić z dzieckiem, co jest do zrobienia, co zostało zadane. Razem przejrzyjcie wiadomości i polecenia od nauczycieli i oceńcie, czy dziecko poradzi sobie samo z ich wykonaniem, czy będzie potrzebowało pomocy. Ważne, by samodzielnie podjąć trud wykonania zadań, bo samodzielność to rozwój koncentracji, wytrwałości, a wreszcie ogromna satysfakcja. Od młodszych dzieci nie wymagajmy zbyt dużo, działajmy z nimi w formie zabawy, a starsze próbujmy zrozumieć i rozmawiać z nimi, jak z młodymi ludźmi. Dla jednych i drugich obecna sytuacja jest wyjątkowo stresująca i przygnębiająca. Nam też jest trudno, jednak to my musimy tę nową rzeczywistość oswoić.
Na koniec nadmienimy, iż w naszej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Tutti możecie umówić się na konsultacje ze specjalistami (psychologiem, terapeutą INPP oraz fizjoterapeutą) w ramach pakietu terapeutycznego TRUDNE EMOCJE NASZYCH DZIECI.
Szczegóły tutaj