W Waszym domu lada moment pojawi się dziecko, a może jest już w nim od dłuższego czasu i staracie się jakoś wszyscy razem funkcjonować we wspólnej przestrzeni? Jeśli tak, pamiętajcie, że przestrzeń dla dziecka powinna być przemyślana i dobrze zorganizowana. Warto zwrócić uwagę na wiele – bardziej i mniej istotnych – kwestii wokół nas, biorąc pod uwagę całość przestrzeni, a nie tylko dziecięcy pokój czy wydzielony kącik. Ważne jest dobre zorganizowanie i zaplanowanie przestrzeni do swobodnej zabawy, odpoczynku i sfery edukacji, a także naszej strefy wspólnej, w której przebywają wszyscy domownicy.
Planując dziecięcą przestrzeń, warto się zastanowić nad potrzebami małego dziecka i stopniem jego rozwoju. Wiadomo, że dziecko nie tylko nie funkcjonuje jak dorosły, ale i ma zupełnie inne potrzeby, które stworzona dla niego przestrzeń powinna spełnić. Warto się zastanowić nad tym, jak je spełnić. Jak zacząć? Spójrz na swój dom czy mieszkanie i spróbuj nań popatrzeć oczami (i potrzebami!) malucha. Zastanów się, czy ewentualnie można zmienić układ mebli, popatrz na dolne półki i to, co się na nich znajduje – czy na pewno są to przedmioty bezpieczne dla dzieci. Pomyśl, czy masz lub możesz mieć w domu sezonowe dekoracje – te związane z porami roku czy świętami. Sprawdź, czy przedmioty i meble, z których korzysta dziecko są dostosowane do jego wzrostu – czy może z nich korzystać samodzielnie. Samodzielność to podstawa rozwoju. Warto urządzając przestrzeń dla malucha, wziąć kwestie samodzielności pod uwagę – kieruje się tym także zasada edukacji Marii Montessori! Zwróć uwagę na to, czy domowe środowisko i przestrzeń wokół domu (przykładowo ogród) umożliwi dziecku różne działania i zadania – samodzielne, a jednocześnie będzie przy tym miejscem bezpiecznym i pozwalającym na swobodne poruszanie się.
By ułatwić Ci zadanie planowania przestrzeni – przygotowaliśmy w oparciu o Niezbędnik Dobrego Nauczyciela – kwestionariusz dla rodziców, który może okazać się pomocny w przygotowaniu przestrzeni dla maluchów. Na pewno też podpowie Wam, o czym należy pomyśleć, szykując dom dla malca. Zapraszamy do odpowiedzi na kilka pytań, które znajdziecie poniżej, a następnie przeanalizowania całości odpowiedzi.
PRZESTRZEŃ DZIECKA W NASZYM OTOCZENIU | |
---|---|
DOMOWA PRZESTRZEŃ | |
Czy dziecko ma wystarczająco dużo miejsca, by swobodnie się poruszać? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w domu znajduje się więcej niż jedne rodzaj powierzchni (deski, dywan, płytki, kamienie, wykładzina)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w domu znajdują się stołki pomocnicze i drabinki, które ułatwiają dziecku samodzielne sięganie do niektórych przedmiotów (szczoteczka do zębów, kubek, włącznik światła)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy zabezpieczone są niektóre sprzęty i urządzenia (gniazdka, piekarnik, pralka)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy przedmioty niebezpieczne znajdują się na poziomie niedostępnym dla dziecka (leki, środki czystości, noże)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w domu jest dość dużo przestrzeni do zabaw ruchowych? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma swoje miejsce, przeznaczone TYLKO do zabawy? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy zabawki dziecka są przechowywane tak, by samo mogło decydować czym i kiedy się bawi, mając do nich łatwy dostęp (pudła, kosze na zabawki, półki na wysokości wzrostu dziecka)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
PRZESTRZEŃ WOKÓŁ DOMU | |
Czy wokół domu jest wystarczająco dużo przestrzeni na swobodną i bezpieczną zabawę (ogród, taras)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w pobliżu domu jest więcej niż jedna nawierzchnia (kostka brukowa, trawa, kamienie, piach)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w pobliżu domu znajduje się przestrzeń do spotkań z rówieśnikami (park, place zabaw)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w pobliżu domu są urządzenia, które pozwolą na aktywne i twórcze spędzanie czasu (piaskownica, huśtawki, drabinki)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dorośli mają możliwość obserwowania dziecka bawiącego się w pobliżu domu i w razie potrzeby, szybkiej reakcji? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
PRZESTRZEŃ ZABAWY I NAUKI | |
---|---|
Zróżnicowanie przestrzeni | |
Czy dziecko ma możliwość korzystania z całej przestrzeni w poruszaniu się (raczkowanie, kulanie się, pełzanie)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma swoją "własną" przestrzeń? Pokój, kącik, którego jest gospodarzem? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko w czasie zabawy ma do dyspozycji matę, dywan, koc, materac? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma stolik / biurko do wykonywania prac plastycznych? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma takie miejsce w domu, w którym może bawić się produktami spożywczymi pod okiem opiekuna? (mąka, fasola, ryż) | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Jakość domowej przestrzeni | |
Czy miejsce zabaw dziecka jest bezpieczne? (Brak dostępu do niebezpiecznych urządzeń) | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy wietrzysz odpowiednio często przestrzeń dziecka, w której przebywa? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy jest wystarczająco dużo prawidłowego światła w pomieszczeniu dziecka? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy w czasie zabawy dziecko rzadko przebywa w pobliżu urządzeń, które rozpraszają (telewizor, komputer)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma swoje krzesło / fotel dostosowane do wzrostu, dzięki któremu łatwo wykonuje prace plastyczne, je? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Dostępność przestrzeni i urządzeń | |
Czy w przestrzeni dziecka jest kącik relaksu, gdzie swobodnie może oglądać książki, bawić się układankami, klockami? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma wydzielony jakiś fragment ściany, lodówki na swoje prace plastyczne? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko ma przybory plastyczne (farby, kredki, kleje, papiery kolorowe)? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |
Czy dziecko wie, gdzie ma swoje przedmioty i zabawki i jest w stanie samodzielnie z nich korzystać? | TAK | NIE | TRUDNO POWIEDZIEĆ |