Listopad – miesiąc bardzo przejściowy i bardzo nielubiany przez większość z nas, bo może trochę nijaki. Z jednej strony to jeszcze jesień, ale w wydaniu polskim często szara i bura, z drugiej puka już do nas zima, co dodatkowo podkreślane jest tym, iż z każdej strony zaczynamy być atakowani kampaniami świątecznymi, reklamami, które każą nam robić świąteczne zakupy zaraz po 1 listopada. Można ulec magii reklam i dać się zwariować, zwłaszcza jeżeli chodzi o ofertę dla najmłodszych. Można też do tematu podejść z głową i nie robić zakupów na hura. Stworzyć katalog zabawek, jakie nasze dziecko posiada w domu. Zastanowić się, ile z tego to zabawki edukacyjne, przydatne w rozwoju, a ile to niepotrzebnie wydane pieniądze na plastik. W oparciu o to, możemy stworzyć dla rodziny i bliskich listy prezentów, tak by zbędne przedmioty nie zalały dziecięcego pokoju, i by nasza rodzina nie musiała kupować tego, co akurat wpadnie jej w ręce lub zobaczy w telewizji. Jak to zrobić dobrze? Na co zwracać uwagę? O tym piszemy dla Was w naszym dzisiejszym artykule blogowym!
Krok pierwszy to określenie, jak dużo zabawek ma Twoje dziecko. By to zrobić, pomocny będzie z pewnością stworzony przez nas kwestionariusz – Kategorie zabawek.
Krok drugi to określenie kategorii zabawek i uporządkowanie ich na podstawie powyższego kwestionariusza. My stworzyliśmy następujące:
- Kontakt z dorosłymi
- Kontakt z innymi dziećmi / zabawy ruchowe, współpraca
- Poruszanie się / koordynacja ruchowa
- Manipulacja / sprawność manualna i koordynacja ruchowa
- Wyobraźnia, wiedza i umiejętności, czyli zabawy ruchowe i tematyczne
- Wyobraźnia, wiedza i umiejętności, czyli uczenie współpraca
- Uwaga, pamięć i myślenie
- Myślenie i planowanie
Powyższa lista zabawek zawiera przedmioty, które mają wpływ na rozwój małego dziecka – od 18 miesięcy do 3-4 lat. Te zabawki ułożyliśmy w odpowiednie kategorie, które są związane z różnymi obszarami rozwoju malucha: kategorie 1 oraz 2 to obszary rozwoju społecznego i emocjonalnego, 3 oraz 4 dotyczą rozwoju ruchowego, czyli motoryki małej i dużej, a kolejne to kompetencje poznawcze. Zaproponowany przez nas podział powinien pomóc Wam w uporządkowaniu przedmiotów, jednak zawsze należy pamiętać, iż patrzymy na rozwój dziecka całościowo, biorąc pod uwagę różne obszary jego funkcjonowania. Także zabawki mogą mieć różne funkcje, nie tylko jedną. Dziecko bawiąc się rozwija różnorodne kompetencje – przykładowo bawiąc się ruchowo, rozwija nie tylko małą i dużą motorykę, ale też rozwija cechy społeczne, bo zwykle bawi się z kimś – innymi dziećmi, rodzicami. Do tego rozwija sferę emocji, bo buduje pewność siebie i staje się odporne na porażki, kiedy przykładowo w zespołowej zabawie przegrywa. Podobnie jest z zabawkami – drewniany klocek będzie elementem dużej konstrukcji, ale i może być kawałkiem tortu kiedy bawimy się w przyjęcie. Zależy to od sytuacji i kontekstu, w dużej mierze także od wyobraźni dziecka i umiejętności pokazania dziecku – przez nas dorosłych – różnych zastosowań danego przedmiotu.
Dzięki takiemu rozumieniu zabawy i zabawek, nasze dziecko z jednej strony zdobywa wiedzę o świecie, a z drugiej rozwija świat wyobraźni i abstrakcyjnego myślenia. A to pozwoli mu w przyszłości na dowolną zabawę, nawet wtedy, gdy ma do dyspozycji tylko patyki, liście i sznurki, a później same tylko słowa. Czasami zakładamy, że dana zabawka jest za trudna dla dziecka i jego umiejętności. To błąd, bowiem zabawki przekraczająco nieco kompetencje dziecka, pchają jego rozwój naprzód i odpowiednio stymulują dziecko. Zabawki w 100% odpowiednie do wieku szybko się znudzą, bo często odpowiadają umiejętnością już osiągniętym i w pełni rozwiniętym. To powoduje, iż są mało interesujące i nie motywują do działania. W takim razie jak powinniśmy dobierać zabawki?
Krok trzeci to określenie co z danymi zabawkami, w danej kategorii możemy wspólnie robić albo jak dziecko samodzielnie może z nich korzystać. I tak w naszej pierwszej kategorii KONTAKT Z DOROSŁYM – czyli wiedza znajdziemy przykładowo książki, które wspólnie możemy czytać, a w kategorii PORUSZANIE SIĘ – znajdziemy piłki czy woreczki wypełnione grochem, którymi możemy wspólnie między sobą rzucać.
Stworzyliśmy dla Was specjalne listy kategorii zabawek z przyporządkowanymi przedmiotami i inspiracjami wspólnej zabawy. Zapoznając się z nimi z pewnością otrzymacie dużą dawkę inspiracji, ale i wiedzy na temat tego, jak można dane przedmioty i dane zabawy wykorzystywać. Jesteśmy tez pewni, iż wiele rzeczy Was zaskoczy! Pozytywnie!
1. Kontakt z dorosłymi – wiedza
2. Kontakt z innymi dziećmi – zabawy ruchowe, współpraca
3. Poruszanie się – sprawność i koordynacja ruchowa
4. Manipulacja – koordynacja ruchowa
5. Wyobraźnia i wiedza – zabawy ruchowe i tematyczne